Rodzaje pomp ciepła

Pompy ciepła można kategoryzować na wiele sposobów. Najpopularniejszy podział to ten ze względu na zastosowanie oraz na rodzaj źródła ciepła, czyli ośrodka, z którego pozyskiwana jest energia cieplna dostarczana do budynku. Przedstawiamy ten i inne rodzaje pomp ciepła. Z poradnika dowiesz się, jaki typ pompy ciepła wybrać.

Podział ze względu na zastosowanie

Pompy ciepła wykorzystuje się dla różnych funkcji, które mogą być łączone w jednym urządzeniu:

Pompy ciepła do ogrzewania c.o. i c.w.u. – są to najpopularniejsze rodzaje pomp ciepła. Stosuje się je do ogrzewania domów jednorodzinnych, mieszkań, biur, obiektów przemysłowych i innych oraz produkcji c.w.u.;
Pompy ciepła dedykowane do c.w.u. – są to pompy ciepła, które służą do podgrzewania wody użytkowej. Mogą być stosowane samodzielnie lub jako uzupełnienie systemu grzewczego w zakresie c.w.u., lecz nie współpracujące w zakresie c.o.;
Pompy ciepła do chłodzenia – są to pompy ciepła, które służą do chłodzenia pomieszczeń w okresie letnim. Mogą być stosowane jako samodzielne źródło chłodzenia lub jako uzupełnienie systemu grzewczego;
Pompy ciepła do zastosowania przemysłowych – są to pompy ciepła, które służą do suszenia materiałów, technologicznych odzysków ciepła, wytwarzania chłodu, ciepła i ciepłej wody dla celów technologicznych;
Pompy ciepła do wody basenowej – są to pompy ciepła, które służą do podgrzewania wody w basenie.

W Polsce najczęściej wybierane są pompy ciepła służące zarówno do ogrzewania, jak i do podgrzewania ciepłej wody użytkowej (c.w.u.). Większość pomp ciepła może dodatkowo chłodzić budynek w upalne dni.

Podział ze względu na źródło ciepła i miejsce jego przekazania

Pompy ciepła pozyskują ciepło z różnych źródeł. W domowych zastosowaniach są to źródła występujące w naturze, czyli powietrze, woda, grunt. Wszystkie te źródła zapewniają energię odnawialną, która może posłużyć do ogrzewania, chłodzenia, a także do podgrzania ciepłej wody użytkowej c.w.u.

Powietrzne pompy ciepła – są to najpopularniejsze rodzaje pomp ciepła, które wykorzystują energię cieplną zakumulowaną w powietrzu. Je z kolei dzielimy na:

powietrze-woda – czyli odbieramy energię zawartą w powietrzu i przekazujemy ją do wody w naszej instalacji grzewczej. Te pompy ciepła mogą pracować na potrzeby c.o., c.w.u. oraz chłodzenia;
powietrze-powietrze – są to również popularne klimatyzatory, które mogą pracować w funkcji ogrzewania. W tym przypadku energia jest pobierana z powietrza zewnętrznego i przekazywania do powietrza wewnątrz pomieszczeń mieszkalnych. Pompa tego typu może pracować na potrzeby ogrzewania i chłodzenia, a nie posiada możliwości pracy na c.w.u. i system ten powinien być uzupełniony pompą ciepła dedykowaną do c.w.u.;

OPIS OBRAZKA

Gruntowe pompy ciepła – pompy te cechują się stablinymi i wysokimi parametrami grzewczymi oraz większą opłacalnością niż powietrzne pompy ciepła ze względu na dolne źródło, jakim jest grunt, którego temperatura przez cały rok jest na stabilnym poziomie. Ze względu na koszty instalacji, jak również samą pompę, odznacza się ona mniejszą popularnością niż powietrzna pompa ciepła. Gruntowe pompy ciepła wymagają także zajęcia terenu wokół domu, na którym nie będzie można już budować, ani sadzić drzew głęboko ukorzenionych. Dolne źródło dla gruntowych pomp ciepła wykonane jest w formie kolektorów poziomych układanych na głębokości ok. 1,4 m pod powierzchnią terenu lub w formie odwiertu pionowego o głębokości ok. 100 m. Kolektory te wypełnione są niezamarzającym płynem (tzw. solanką);

Schemat instalacji gruntowej pompy ciepła z kolektorem pionowym oraz kolektorem poziomym
Źródło: https://tiny.pl/dxknw

Wodne pompy ciepła – podobnie jak gruntowa pompa ciepła, cechuje się znakomitymi parametrami oraz opłacalnością użytkową, ale ze względu na swoje dolne źródło jakim jest woda (jeziora, rzeki, studnie) nie każdy inwestor może pozwolić sobie na zainstalowanie wodnej pompy ciepła. Koszty instalacji także są bardzo wysokie, co może zniechęcić do zainwestowania właśnie w tę pompę. Dolne źródło dla tej pompy ciepła stanowią głównie dwie studnie, z których w pierwszej jest zasysana ciepła woda do pompy ciepła, a do drugiej jest zrzucana chłodna woda gdy cała energia zostanie już odebrana w pompie ciepła.

Schemat instalacji wodnej pompy ciepła
Źródło: https://tiny.pl/dxknb

Podział pomp ze względu na budowę (split, monoblok, hybrydowe, okienne)

Powietrzne pompy ciepła typu split – składają się z dwóch jednostek: zewnętrznej i wewnętrznej, które są połączone rurami transportującymi czynnik chłodniczy pomiędzy dwiema jednostkami;
Powietrzne pompy ciepła typu monoblok – składają się z jednej jednostki zewnętrznej, która zawiera wszystkie komponenty;
Hybrydowe pompy ciepła – to połączenie przeważnie powietrznej pompy ciepła, z drugim urządzeniem grzewczym (np. kotłem gazowym, olejowym). Może również wystąpić połączenie dwóch różnych dolnych źródeł czyli powietrza i wody, jednak takie rozwiązanie, mimo iż bardzo ciekawe, są rzadko spotykane na naszym rynku.

OPIS OBRAZKA
Źródło: https://tiny.pl/dxk2q

Podział ze względu na temperaturę zasilania

niskotemperaturowe pompy ciepła – przeznaczone są do ogrzewania płaszczyznowego (np. podłogowego) w budownictwie o dobrej izolacji termicznej.
wysokotemperaturowe pompy ciepła – są zaprojektowane do pracy z wysokimi temperaturami (powyżej 50°C), co pozwala na przyłączenie tradycyjnych grzejników (tzw. kaloryferów), więc idealnie nadają się do modernizowanych domów, w których stosowane były kotły na paliwa stałe. Sprawdzą się także w zakładach przemysłowych oraz budynkach użyteczności publicznej.

Wszystkie powyższe podziały pomp ciepła są dostępne w naszym rankingu, dlatego też decydując się na wybór, musimy porównywać urządzenia pod względem typu, możliwości i przeznaczenia.

Najpopularniejszy rodzaj pomp ciepła w Polsce

W Polsce najpopularniejsze są pompy ciepła typu powietrze-woda. W 2022 roku stanowiły niemal 90% rynku sprzedażowego. Ich popularność wynika przede wszystkim z:

niższych kosztów inwestycyjnych w porównaniu do innych rodzajów pomp ciepła;
małych wymagań technicznych dotyczących instalacji;
postępu technologicznego, który sprawił, że pod względem wydajności powietrzne pompy ciepła dogoniły gruntowe i wodne;

W 2023 roku sprzedaż pomp ciepła wyhamowała, na co głównie wpływ miały następujące elementy:

brak stabilnej polityki energetycznej odnośnie do cen energii elektrycznej;
wykonywanie złych i bardzo złych instalacji przez niedoświadczone firmy, co doprowadziło do wzrostu kosztów użytkowania;
montaż pomp ciepła niewiadomego pochodzenia, które nie posiadają żadnych certyfikatów;
kłopoty z realizacją programu Czyste Powietrze.

liczba sprzedanych pomp ciepła w latach 2012-2023

OPIS OBRAZKA
Źródło: Globenergia – https://tiny.pl/dxk29

Rok 2024 powinien być rokiem z dalszym spadkiem zainteresowania pompami ciepła, ale jednocześnie rokiem stabilizacji, gdyż w tym roku wiele spraw powinno się zacząć normować: